Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze
KOMU PRZYSŁUGUJĄ USŁUGI OPIEKUŃCZE LUB SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE W MIEJSCU ZAMIESZKANIA
- osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona.
- osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.
RODZAJ I ZAKRES USŁUG
- Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Usługi opiekuńcze należą do zadań własnych gminy
- Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.
Zasady realizacji specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi określa Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych ( Dz. U. z dnia 25 lipca 2006 r.)
Organizacja i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami
psychicznymi odbywają się w miejscu zamieszkania należy do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez gminę.
Wojewoda zapewnia środki na realizację zadania, a także zgodnie z art. 22 pkt 1 i 8 ustawy
z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, ustala sposób realizacji zadania na terenie
województwa oraz nadzoruje jego realizację.
PODSTAWA PRAWNA REALIZACJI ZADANIA:
1. art. 8 i 9 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego
(Dz. U. z 2022r. poz. 2123 );
2. art. 18 ust. 1 pkt 3 i art. 50 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
(Dz. U. z 2023 r. poz. 901 );
3. rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie
specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. Nr 189, poz. 1598, z poźn.zm.).
ŚWIADCZENIOBIORCY
Specjalistyczne usługi opiekuńcze przeznaczone są dla:
1. osób dorosłych, wykazujących zaburzenia wymienione w art. 3 pkt 1 ustawy
o ochronie zdrowia psychicznego:
a) chorych psychicznie (wykazujących zaburzenia psychotyczne);
b) upośledzonych umysłowo;
c) osób wykazujących inne poważne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie
ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a osoba
ta wymaga takiej formy pomocy i opieki niezbędnej do życia w środowisku rodzinnym
lub społecznym,
2. w wyjątkowych przypadkach dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi,
pozbawionych dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych,
jeśli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć świadczonych przez inne
zobowiązane podmioty.
Przyznając specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi, należy
mieć na względzie zasadę pomocniczości, wynikającą z ustawy o pomocy społecznej, która
definiuje pomoc społeczną jako instytucję polityki społecznej państwa, mającą na celu
umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości (art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej).
Świadczenia, które ustawowo zapewniane są w ramach innych systemów (oświata, ochrona
zdrowia), nie mogą być zastępowane świadczeniami z pomocy społecznej.
Sposób realizacji świadczeń w ramach innych systemów określają między innymi
rozporządzenia wydane na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 oraz art. 127 ust. 19 ustawy z dnia
14 grudnia 2016 roku - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900), a także art. 7 ust. 3 ustawy
z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2123).
W powyższych przepisach zawarto zasady udzielania i organizacji pomocy psychologiczno
-pedagogicznej, organizacji kształcenia oraz prowadzenia zajęć rewalidacyjno-
wychowawczych dla dzieci i młodzieży (między innymi zaburzonych psychicznie) przez
podmioty zobowiązane w ramach systemów innych niż pomoc społeczna.
Upowszechnianie tej wiedzy wśród rodziców zgłaszających się o pomoc dla swoich dzieci
pozwoli na uniknięcie wielu nieporozumień dotyczących roli pomocy społecznej w procesie
wspierania i rehabilitacji osób z zaburzeniami psychicznymi.
Z uwagi na jasno określone kryteria otrzymywania świadczenia w formie specjalistycznych
usług opiekuńczych (rodzaj schorzenia, niewystarczające zaspokojenie potrzeb
lub ich niezaspokojenie w ramach innych systemów) ośrodek pomocy społecznej/centrum
usług społecznych, o którym mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług
społecznych przez centrum usług społecznych (Dz.U. poz. 1818) samodzielnie podejmuje
decyzję o ich przyznaniu, a zgodnie z § 4 ust. 6 rozporządzenia w sprawie specjalistycznych
usług opiekuńczych określa również liczbę godzin świadczenia.
Do Wydziału Rodziny i Polityki Społecznej można zgłosić prośbę o akceptację rozpoczęcia
SUO w nowym środowisku tylko w przypadkach niejednoznacznych, które wymagają
dodatkowej opinii.
Zasadność przyznawania oraz wymiar świadczenia będą szczegółowo analizowane
w trakcie kontroli przeprowadzanych przez Wydział Rodziny i Polityki Społecznej.
CEL I ZAKRES SPECJALISTYCZNYCH USŁUG OPIEKUŃCZYCH:
Celem specjalistycznych usług opiekuńczych jest poprawa jakości życia osób z zaburzeniami
psychicznymi poprzez:
1. zapewnienie wysokiej jakości specjalistycznej pomocy osobom samotnym
z zaburzeniami psychicznymi, w przypadkach gdy są jej pozbawione, oraz osobom,
które wymagają takiej pomocy, a rodzina nie może jej zapewnić;
2. pomoc dostosowaną do szczególnych potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi oraz
celów postawionych w planach postępowania terapeutyczno-wspierającego,
świadczoną przez osoby z odpowiednim wykształceniem i doświadczeniem.
Zakres specjalistycznych usług opiekuńczych obejmuje:
1. uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym:
kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych
i umiejętności społecznego funkcjonowania,
interwencję i pomoc w życiu w rodzinie,
pomoc w załatwianiu spraw urzędowych,
wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia,
pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi;
2. pielęgnację jako wspieranie procesu leczenia;
3. w wyjątkowych przypadkach rehabilitację fizyczną i usprawnianie zaburzonych funkcji
organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
4. pomoc mieszkaniową, w tym:
w uzyskaniu mieszkania,
załatwianiu spraw mieszkaniowych,
kształtowaniu właściwych relacji z sąsiadami i gospodarzem domu;
5. w wyjątkowych przypadkach, po dokonaniu weryfikacji zasobów lokalnych,
zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć
rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych jeśli nie mają ich zapewnionych
poprzez inne służby.
W przypadku planowania usług wskazanych w punkcie 3 ośrodek powinien dysponować
informacją potwierdzającą, że lekarz lub specjalista wskazał zakres tych usług i zakres ten
nie jest objęty przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej.
Natomiast w przypadku usług, o których mowa w punkcie 5 ośrodek powinien dysponować
informacją potwierdzającą niedostępność zajęć, które powinny zapewnić właściwe
podmioty i wskazującą przyczyny niemożności uzyskania dostępu do tych zajęć.
Wymiar planowanych usług powinien uwzględniać działania już prowadzone w ramach
innych systemów oraz rehabilitację zorganizowaną przez rodzinę.
KWALIFIKACJE OSÓB ŚWIADCZĄCYCH SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE DLA OSÓB
Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI
Kwalifikacje realizatorów powinny być odpowiednie do rodzaju zaburzeń psychicznych
klientów, ich potrzeb oraz zakresu i rodzaju usług.
Zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r.
w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych specjalistyczne usługi opiekuńcze powinny
być świadczone przez osoby posiadające kwalifikacje do wykonywania zawodu: pracownika
socjalnego, psychologa, pedagoga, logopedy, terapeuty zajęciowego, pielęgniarki,
asystenta osoby niepełnosprawnej, opiekunki środowiskowej, specjalisty w zakresie
rehabilitacji medycznej, fizjoterapeuty lub innego zawodu dającego wiedzę i umiejętności
pozwalające świadczyć określone usługi specjalistyczne.
Ponadto kandydat na realizatora specjalistycznych usług opiekuńczych musi legitymować się
co najmniej trzymiesięcznym doświadczeniem zawodowym w pracy z osobami z zaburzeniami
psychicznymi zdobytym w jednej z następujących instytucji, wskazanych w § 3 ust. 2
ww. rozporządzenia:
szpitalu psychiatrycznym;
jednostce organizacyjnej pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi;
placówce terapii lub placówce oświatowej do której uczęszczają dzieci z zaburzeniami
rozwoju lub upośledzeniem umysłowym;
ośrodku terapeutyczno-edukacyjno-wychowawczym;
warsztacie terapii zajęciowej;
innej jednostce niż wymienione powyżej świadczącej specjalistyczne usługi opiekuńcze
dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Powyższe doświadczenie zawodowe nie może być zastąpione nawet półrocznym kursem
w zakresie świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych ani praktyką odbywaną
w trakcie studiów.
Osoby świadczące usługi w zakresie kształtowania umiejętności zaspokajania podstawowych
potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania, motywowania do aktywności,
leczenia i rehabilitacji, prowadzenia treningów umiejętności samoobsługi i umiejętności
społecznych oraz wspierania, także w formie asystowania w codziennych czynnościach
życiowych, muszą posiadać przeszkolenie i doświadczenie w zakresie:
umiejętności kształtowania motywacji do akceptowanych przez otoczenie zachowań;
kształtowania nawyków celowej aktywności
Przedziały dochodu uzyskiwanego przez osobę samotnie gospodarującą lub przypadającego na osobę w rodzinie określają następujące wskaźniki odpłatności:
prowadzenia treningu zachowań społecznych.
Przedziały dochodu uzyskiwanego przez osobę samotnie gospodarującą lub przypadającego na osobę w rodzinie określają następujące wskaźniki odpłatności:
Dochód osoby samotnie gospodarującej lub przypadający na osobę w rodzinie: |
|
Wskaźniki odpłatności w procentach ustalone od ceny specjalistycznej usługi za 1 godzinę dla: |
|
|
|
osoby samotnie gospodarującej
|
osoby w rodzinie |
do 776 zł = 100 % |
|
nieodpłatnie
|
nieodpłatnie |
powyżej 100 % do 220 % |
(776,00 - 1707,20) |
1,5 % |
3,5 % |
powyżej 220 % do 250 % |
(1707,20-1940,00zł) |
10 % |
15 % |
powyżej 250 % do 300 % |
(1940,00- 2328,00zł) |
15 % |
25 % |
powyżej 300 % do 400 % |
(2328,00 – 3104,00 zł) |
30 % |
45 % |
powyżej 400 % do 500 % |
( 3104,00 - 3880 zł) |
50 % |
65 % |
powyżej 500 % do 600 % |
( 3880,00 – 4656,00 zł) |
75 % |
85 % |
powyżej 600 |
(4656,00 i więcej |
100 % |
100 % |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ODPŁATNOŚĆ ZA USŁUGI OPIEKUŃCZE
- Usługi opiekuńcze
.
Tabelę odpłatności określa uchwała Nr 194/XXIV/2021 z dnia 17 czerwca 2021 r. Rady Gminy Świercze w sprawie ustalenia odpłatności za usługi opiekuńcze świadczone przez opiekunki w środowisku.
Z odpłatności są zwolnione osoby, których dochód netto na osobę w rodzinie wynosi mniej niż kryterium dochodowe określone w ustawie z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. 2023r. poz. 901 z późn. zm.), tj. 776 zł dla osoby samotnie gospodarującej i 600 zł na osobę w rodzinie. Odpłatność wzrasta wraz ze wzrostem dochodu. Wysokość odpłatności określana jest przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w decyzji administracyjnej.
Opiekunka środowiskowa - zakres obowiązków i metody kształcenia.
Podstawowym celem kształcenia opiekunek środowiskowych jest przygotowanie ich do udzielania pomocy i świadczenia usług opiekuńczych w odniesieniu do osób przewlekle chorych, samotnych i niesamodzielnych, które nie mają dostatecznego wsparcia ze strony rodziny lub innych osób otoczenia.
Odpowiednie przygotowanie opiekunek środowiskowych i świadczone właściwy sposób usługi opiekuńcze mają bezpośredni wpływ na sprawne działanie systemu pomocy środowiskowej i ograniczenie liczby odejmowanych decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej.
Opiekunka środowiskowa udziela pomocy i świadczy usługi opiekuńcze osobom przewlekle chorym, samotnym i niesamodzielnym, które nie mają
dostatecznego wsparcia ze strony rodziny lub innych osób z najbliższego otoczenia.
Opiekunka środowiskowa pomaga podopiecznemu w codziennych czynnościach domowych takich jak robienie zakupów, sprzątanie, gotowanie, pranie. Zajmuje się pielęgnowaniem oraz dbaniem o zdrowie, higienę osobistą
ludzi chorych i niesamodzielnych. Udziela pierwszej pomocy w przypadkach zagrożenia zdrowia i życia podopiecznego oraz mobilizuje podopiecznego
do aktywnego spędzania czasu wolnego i rozwijania jego zainteresowań.
I. Do zadań opiekunki środowiskowej należy:
•pomaganie podopiecznemu w codziennych czynnościach domowych (robienie zakupów, sprzątanie, gotowanie, pranie),
•pielęgnowanie oraz dbanie o zdrowie, higienę osobistą ludzi chorych i niesamodzielnych (mycie, kąpanie, czesanie, golenie, ubieranie, słanie łóżka i zmiana pościeli oraz bielizny osobistej osobie unieruchomionej w łóżku oraz prowadzenie najprostszych ćwiczeń rehabilitacyjnych, uzgodnionych z lekarzem),
•udzielanie pierwszej pomocy w przypadkach zagrożenia zdrowia i życia podopiecznego,
•mobilizowanie podopiecznego do aktywnego spędzania czasu wolnego i rozwijanie jego zainteresowań
•aktywizowanie podopiecznego do zwiększania jego samodzielności życiowej,
•doradzanie w zakresie planowania i organizacji gospodarstwa domowego,
•kontaktowanie się z różnego rodzaju instytucjami w celu rozwiązywania problemów zdrowotnych, materialnych, mieszkaniowych, rodzinnych i prawnych podopiecznego,
•inicjowanie pozytywnych relacji międzyludzkich w najbliższym otoczeniu podopiecznego, a zwłaszcza z członkami jego rodziny.
Usługi opiekuńcze są świadczeniem z pomocy społecznej określanym jako świadczenie niepieniężne.
Usługi opiekuńcze przysługują osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawieni.
Usługi opiekuńcze mogą zostać przyznane również osobom pozbawionym opieki innych osób, a mającym rodzinę lub inne osoby bliskie, w sytuacji, kiedy ani rodzina, ani nikt z osób bliskich nie jest w stanie zapewnić niezbędnej opieki.
KTO PRZYZNAJE POMOC W FORMIE USŁUG OPIEKUŃCZYCH
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej po przeprowadzonym postępowaniu przyznaje usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia, a także odpłatność wydając indywidualną decyzję administracyjną. Podstawą do podjęcia decyzji jest wizyta pracownika socjalnego i przeprowadzenie wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania osoby lub rodziny albo w miejscu ich pobytu.
Dane teleadresowe:
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
ul. Kolejowa 2
06-150 Świercze
tel./fax (023) 691 60 62
sekretariat.gops@swiercze.pl
ODPŁATNOŚĆ ZA USŁUGI OPIEKUŃCZE
- Usługi opiekuńcze
.
Tabelę odpłatności określa uchwała Nr 194/XXIV/2021 z dnia 17 czerwca 2021 r. Rady Gminy Świercze w sprawie ustalenia odpłatności za usługi opiekuńcze świadczone przez opiekunki w środowisku.
Z odpłatności są zwolnione osoby, których dochód netto na osobę w rodzinie wynosi mniej niż kryterium dochodowe określone w ustawie z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. 2023 r. poz. 901 z późn. zm.), tj. 776 zł dla osoby samotnie gospodarującej i 600 zł na osobę w rodzinie. Odpłatność wzrasta wraz ze wzrostem dochodu. Wysokość odpłatności określana jest przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w decyzji administracyjnej.
Opiekunka środowiskowa - zakres obowiązków i metody kształcenia.
Podstawowym celem kształcenia opiekunek środowiskowych jest przygotowanie ich do udzielania pomocy i świadczenia usług opiekuńczych w odniesieniu do osób przewlekle chorych, samotnych i niesamodzielnych, które nie mają dostatecznego wsparcia ze strony rodziny lub innych osób otoczenia.
Odpowiednie przygotowanie opiekunek środowiskowych i świadczone właściwy sposób usługi opiekuńcze mają bezpośredni wpływ na sprawne działanie systemu pomocy środowiskowej i ograniczenie liczby odejmowanych decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej.
Opiekunka środowiskowa udziela pomocy i świadczy usługi opiekuńcze osobom przewlekle chorym, samotnym i niesamodzielnym, które nie mają dostatecznego wsparcia ze strony rodziny lub innych osób z najbliższego otoczenia. Opiekunka środowiskowa pomaga podopiecznemu w codziennych czynnościach domowych takich jak robienie zakupów, sprzątanie, gotowanie, pranie. Zajmuje się pielęgnowaniem oraz dbaniem o zdrowie, higienę osobistą ludzi chorych i niesamodzielnych. Udziela pierwszej pomocy w przypadkach zagrożenia zdrowia i życia podopiecznego oraz mobilizuje podopiecznego do aktywnego spędzania czasu wolnego i rozwijania jego zainteresowań.
I. Do zadań opiekunki środowiskowej należy:
•pomaganie podopiecznemu w codziennych czynnościach domowych (robienie zakupów, sprzątanie, gotowanie, pranie),
•pielęgnowanie oraz dbanie o zdrowie, higienę osobistą ludzi chorych i niesamodzielnych (mycie, kąpanie, czesanie, golenie, ubieranie, słanie łóżka i zmiana pościeli oraz bielizny osobistej osobie unieruchomionej w łóżku oraz prowadzenie najprostszych ćwiczeń rehabilitacyjnych, uzgodnionych z lekarzem),
•udzielanie pierwszej pomocy w przypadkach zagrożenia zdrowia i życia podopiecznego,
•mobilizowanie podopiecznego do aktywnego spędzania czasu wolnego i rozwijanie jego zainteresowań
•aktywizowanie podopiecznego do zwiększania jego samodzielności życiowej,
•doradzanie w zakresie planowania i organizacji gospodarstwa domowego,
•kontaktowanie się z różnego rodzaju instytucjami w celu rozwiązywania problemów zdrowotnych, materialnych, mieszkaniowych, rodzinnych i prawnych podopiecznego,
•inicjowanie pozytywnych relacji międzyludzkich w najbliższym otoczeniu podopiecznego, a zwłaszcza z członkami jego rodziny.